
Startujesz z własnym podcastem i chcesz wybrać program do edycji dźwięku? A może już długo pracujesz na darmowym Audacity i przestał Ci wystarczać? Możliwe, że stoisz przed wyborem: Audacity czy Reaper albo inna aplikacja z rodziny DAWs.
Posłuchaj rozmowy z Krystianem Zychem, który zawodowo zajmuje się edycją i montowaniem podcastów, a także uczy tej sztuki.
W poniższym tekście znajdziesz trochę informacji na temat Audacity, jego zalet i wad, a także na temat programu Reaper, na którym aktualnie pracuje Krystian.
Co to jest Audacity?
Audacity to jeden z najpopularniejszy programów do montażu podcastu wśród osób, które zaczynają. Nie wszyscy kontynuują swoją pracę w Audacity, ale są też tacy, którzy przy nim zostają. Jest świetny do nauki na początek.
Bywa jednak toporny ze względu na wygląd albo funkcje, bo niektóre nie działają tak, jakbyśmy chcieli.

Zalety Audacity
- Jest darmowy. Początkujący podcaster, zwłaszcza ten, który nie wie, czy będzie nagrywał dalej i czy się w to wciągnie, zwykle nie chce inwestować ani w sprzęt, ani w oprogramowanie.
- Nie przytłacza liczbą opcji, bo nie ma ich za dużo. Włączamy program i nie wiemy jak zacząć? Nie z Audacity, bo jest bardzo prosty. To jest też wada, bo w pewnym momencie, gdy się rozwijamy, chcemy czegoś więcej. I wtedy rozważamy zmianę programu.
- Popularny – jest mnóstwo materiałów w internecie na temat Audacity. Znajdziemy rozwiązanie każdego naszego problemu chociażby w filmikach na YouTubie.
Co to jest Reaper?
Reaper zalicza się do programów DAWs – Digital Audio Workstation. To zaawansowane aplikacje, systemy komputerowe, czasami całe urządzenia (niekoniecznie komputery), które służą już do zaawansowanego tworzenia, projektowania, edycji dźwięku jakiegokolwiek. Czy to będzie muzyka, czy to będzie podcast, czy muzyka do filmu.

Pierwsza różnica między takim programem a Audacity jest widoczna na pierwszy rzut oka. To są programy rozbudowane, mogą straszyć wielością opcji. Podcasterzy na pewno nie wykorzystają wszystkich funkcji, które te programy mają.
Reaper to program płatny. Są dwie licencje: standardowa, kosztująca około 200 $, i discounted, rabatowa, promocyjna – 60 $. Tę drugą możemy wykorzystać, jeżeli zarabiamy na produktach stworzonych w Reaperze nie więcej niż tysiące dolarów.
Można założyć, że dla profesjonalnych studiów nagraniowych tworzących muzykę, bardzo dużo produkcyjnych projektów, okaże się w pewnym momencie, że trzeba wykupić tę droższą licencję. Ale wątpliwe jest, że którykolwiek podcaster w Polsce przekroczył te limity.
Audacity czy Reaper – jakie są różnice?
Oto przykłady różnic, jakie występują pomiędzy tymi programami.
W Audacity, kiedy chce się zredukować szum, to nie do końca to idzie. Na testowanym fragmencie brzmi OK, ale już dalej nie. Kiedy na dalekim etapie montażu okaże się, że chcemy coś poprawić, w Audacity się nie da – funkcje są jedna za drugą w historii zdarzeń. Żeby cofnąć się do tego odszumienia, trzeba by cofnąć wszystko, co robiło się później. To czasem jest skomplikowane, a jak się zamknie program i ponownie go otworzy, to jest to już niemożliwe.
W Reaper i jemu podobnych programach tego typu funkcje – odszumianie, kompresja, regulacja głośności, naprawy, upiększanie dźwięku – to wszystko jest nakładane na dźwięk niezależnie. Możemy osobno edytować, osobno ustawiać odszumianie. Do tego odszumiania możemy dowolnie wrócić, poprawić, nie ma to wpływu na całość nagrania.
To istotne w nagraniach, które są bardzo zróżnicowane, w których jest dużo edycji, w których dostajemy nagranie, gdzie jedna osoba nagrywa w bardzo dobrych warunkach, a druga osoba przez internet w nie aż tak dobrych i mamy dużą różnicę. Wtedy trzeba wracać do określonych fragmentów nagrań, coś w nich poprawiać. W Audacity się nie da, a w Reaperze tak.
Sprawdź inne odcinki Łosiologii: PODCAST
Audacity jest tzw. stratnym programem. Czyli jak coś raz zmienimy i zapiszemy, to przepadło. Nie mamy oryginału projektu, chyba że zrobimy backup. Programy typu Reaper nie ingerują w źródłowe nagranie, czyli ten, który na początku do projektu włożyliśmy, będzie w identycznym stanie przez cały czas. Jest niezmieniany, wszystkie zmiany są nadpisywane na nim w innych plikach, zupełnie gdzie indziej, wewnątrz aplikacji. Jeśli będziemy chcieli zacząć edycję od początku, to w Audacity się nie da, a w Reaperze plik jest nietknięty.
Reaper i jego akcje
Akcje w Reaperze to ciąg operacji, które mogą być wykonywane jedna za drugą w odpowiedniej kolejności, z odpowiednimi parametrami i to wszystko mamy pod jednym klawiszem, skrótem klawiszowym czy kliknięciem myszy. Czyli możesz przygotować akcję, która wytnie fragment nagrania, przesunie, sklei, ściszy, zgłośni… I te kilka rzeczy razy można mieć przy jednym ruchu.

Z pomocą akcji można też zrobić wycinanie ze wszystkich ścieżek, wycinanie fragmentu z jednej ścieżki (chrząknięcie, mlaśnięcie), ściszenie zbyt agresywnych czy intensywnych oddechów albo dźwięków w tle. Jest akcja do sprawdzenia edycji już po niej.

Jak zacząć pracę z Reaperem?
Wiele osób ma problemy na samym początku, więc grunt to się nie zrażać. Nauka wymaga czasu – na pewno nie będzie tak, że chcę nauczyć się edytować, włączam program, klikam i koniec. Dodatków, wyglądów, okienek jest sporo. Informacji na ten temat znajdziesz w internecie – jest kilka kanałów YT, które bardzo pomagają. Testować, sprawdzać.
Wtyczki do Reapera
Reaper daje ogromne możliwości parametryzacji, czyli ustawiania programu pod siebie. Istnieją dodatki i wtyczki, które rozszerzają funkcjonalność programu. Zredukować szum, mlaśnięcia, poprawić dźwięki w mikrofonach krawatowych (bo włosy szurają o mikrofon).
Są wtyczki wbudowane, są bazy wtyczek darmowych albo takie, które dużo kosztują (nawet 1000$). Wybór jest łatwiejszy, jeśli wiemy dokładnie, czego szukamy. Dobra wiadomość jest taka, że przez długi czas wystarczają te podstawowe wtyczki. Należą do nich np.
- Wtyczka do odszumiania,
- Equalizer, który wpływa na zmianę barwy głosu,
- Kompresor – powoduje, że najgłośniejsze fragmenty są ściszane, a najcichsze zgłaśniane.
Drugiej części rozmowy z Krystianem Zychem posłuchasz już niebawem. A tymczasem zobacz, jak wyglądała nasza rozmowa przed edycją i po niej:


Reaper – przydatne filmy
Playlista, która w przystępny sposób przedstawia podstawy tego programu:
Krystiana ulubione źródło wiedzy o Reaperze znajdziesz tutaj: The REAPER blog
Reaper dla podcasterów: Reaper for podcasting
Kanał jednego z twórców Reapera: Reaper Mania